Haurtzaroa eta irakaskuntza

HAURTZAROA



Niretzat, haurtzaroa zoriontasun garaia da, azkenean ingenuoak garenez, ez gara ohartzen gure inguruan edo mundua gertatzen diren gauzetaz. Gainera, adin hauetan preokupazio eza izatea faktore garrantzitsu bat da, izan ere, ardura guztiak gurasoek daukate, umea soilik jolasten du, eta pixka bat ikaste du. Hala ere, adin hauek esperimentazio garaian daude eta ondorioz, behaketaren eta frogen bitartez, asko ikasten da. Argazki honen autaketa egin dut nire haurtzaroan lagunak eta baloia ezinbestekoak zirelako. Ustez, lagunengandik asko ikasten nuen eta futbola balore batzuk ematen zizkidan eskolak ematen ez zutenak. Beraz, futbola garrantzi handiarekin hartzen dut. Adin honetan ere, batez ere jolastu nahi zen eta aipatu behar da honek ez zuela ulertzen arrazizmoaz, sexismoaz... soilik jolasten zen ondoan zeundenekin, aipatutakoa inporta gabe. Hau oso garrantzitsua iruditzen zait, izan ere handiak egiten garen einean, nahi gabe eta era ezberdin batean, pertsona batzuk bastertzen dira haien kulturagatik, sexoagatik.... Nire kasuan eta nire lagunen kasuan ez da horrelakorik eman, baina inguruari erreparatuz, honek erraz antzeman daiteke. Justu lehendabizikoa aipatutakoa patioetan ikus daiteke, klasekideen elkarrekin jolasten dute aipatutako faktoreak garrantzia izan gabe. Ondorioz, haurtzaroa garai zoriontsuena dela iruditzen zait.



Bestetik, aipatu behar da ere haurtzaroa ez dela zoriontasunaren sinonimoa, egoera txar batzuk ematen dira eta. Haurtzaroan, hainbat faktore eragiten dute, ekonomia, familia... eta hauekin bat, umearen zoriontasuna edo tristura ematen da. Azkenean, ume asko ez dute erraztasunik eta giro txar batean bizitzen dira, ondorioz zoriontasuna baztertuta gelditzen da. haurtzaro gogorra bihurtuz. Hau ikusteko ez gara hain urrun joan behar baina hobeto ikusteko, bi adibide jarriko ditut. Alde batetik, "hirugarren munduko" haur asko lan egin behar dute oso txikiak direnetik eta horren eraginez ez dute haien haurtzaroaz gozatzen. Bestetik, gerrak bizitzen dituzten umeak daude eta hauetan ere, haurtzaro gogor bat ematen da. Adibide hauekin ikus daiteke hainbat haurtzaro mota daudela eta zoriontasuna ez dela beti ematen.

IRAKASKUNTZA



Irakaskuntza, ez da soilik ikasgeletan ematen, horregatik aukeratu dut argazki hau, izan ere, irteerak egitean, ikasleak bizitzen diren esperientzietatik ikasten dute eta barneratutako hura, bizitza osorako edo denbora luze batean irauten du ikaslearen barnean. Liburuetako edukiak berriz, momentu zehatz batean barneratzen dira baina ikasteko modua buruz denez, buruan sartutakoa oso gutxi iraungo du eta jakintzak ez dira egongo. Beraz, irakaskuntza era teoriko eta praktikoan eman behar da, azkenean teoria ematen dena, praktikotasunarekin barneratzen da. Gainera, honako gauzak egitea ez da teoria bezain astuna.




Argazki hauek aukeratu ditut ikusteko gelak eta irakaskuntza ez dela asko aldatu. Ikusten denez, irakaslea hitz egiten du eta ikasleak jarrera pasibo bat daukate. Irakaskuntza modua nahiko antzekoa dela iruditzen zait, baina teknologiaren ondorioz, aulen modernizazioa eman da eta honen bidez baliabideak eskuratzeko erraztasunak ematen dira, baina gaur egun, klaseak era aspergarri batean ematen direnez gehienetan, ikasleak mugikorrak edo bestelako teknologia erabiltzen dituzte denbora pasatzeko klasea ematen den bitartean.

Konpetentziei buruzko galderak

Zer ulertu dezakegu konpetentziatzat?

- José Moyarentzat, konpetentzia pertsona batek nola kudeatzen dituen daukan errekurtso gutziak da. Honek, jakintzen, jarreren... multzoa da. Pertsona gutziek hau barneratuta daukate baina soilik ematen da multzo honek era egoki batean eraikitzen denean. Beti errekurtsoak dauzkagu nahiz eta txikiak izan. Konpetentziak pertsona bat nola kudeatzen dituen bere errekurtso guztiak tarea bat edo gehiago egiteko da ( definituta eta konkretua ) edo konfliktu determinatuta. Adibidez, eskolan ingelesa irakasten da baina honek bakarrik gainditzeko balio du, benetako egoera batean errekurtso guztiak erabili behar dira egoera gainditzeko.


- ELGE erakundeko DeSeCo txostenak (2005) hau adierazten du: "Ezagutzen eta trebetasunen multzo bat baino zerbait gehiago da konpetentzia. Eskakizun konplexuei erantzuteko abilezia darabil, eta baliabide psikosozialak hartzen eta baliatzen ditu, trebetasun eta jarrerekin batera, testuinguru jakinetan".


- Europako Erkidegoen Batzordeak 2006an egindako proposamenean, hauek dira konpetentzia giltzarri edo oinarrizkoak: "pertsona guztiek behar dituztenak garapen eta errealizazio pertsonalerako, hiritar aktibo izateko, gizarteratzeko eta lana lortzeko. Hasierako hezkuntza eta prestakuntza amaitzean, helduarorako prestatzeko behar bezainbeste landuta izan behar dituzte gazteek konpetentzia giltzarriak, eta, aurrerantzean ere, horiek garatu, mantendu eta eguneratu behar dituzte, etengabeko ikaskuntzaren esparruan".

Ikusten denen, kopetentzien inguruko definizioak nahiko antzekoak dira, nahiz eta definizioak ezberdinak izan, esanahia berdina da.

Zortzi ikaskuntza motak.

Ikaskuntza guztion eskura egon behar da. Hezkuntza sistema ezin da selektiboa izan behar, ez baita bidezkoa edozer ikastera behartzea eta zortzi urte pasa ondoren esatea ez zarela ezertarako balio, beraz, hezkuntza pertsona gutziei laguntza eman behar die. Basikotzat hartzen dena erabilgarria izan behar da, lagundu behar gaitu gu pertsona bezala eraikitzen eta ikasten jarraitzen. Bestalde, LOMCEri erreparatzen badiogu, ikusten dugu hezkuntza selektiboa dela. Honetan ikasleak azterketak egin ondoren eta nota ikusita, klasifikatzen dira ikasle onetan eta txarretan eta eskuratutako nota gehi selektibitatekoa, selekzionaketa bat da ikasleak karrera batean edo bestean sailkatzeko.

Konpetentzia basikoak eskolen curriculuma hobetu dezakete?

Planteamendu jakin bat konpentezia basikoak orokortzen duena ezin du hobekuntza bat egin. Irakasle baten birziklaketa ezin da egin behar, pertsonak ezin baitira birziklatu, hauek konbentzituak izan behar dira. Konpetentziak ezin dute hobetu doktrinamendu eta ikaskuntza estrategiak. Maila sozioekonomikoa eragin handia dauka, eskola publikoak zigortuagoak daude eta pribatuak berriz, sarituak izaten dira maila sozio ekonomiko handiagoa dagoelako. Umeak, ikasketetan hobeagoak edo txarragoak izateko probabilitate gehuago dauzkate gurasoen ikasketen eta mailaren arabera.

Konpetentzia bat eskuratzea hezkuntzaren arloan.

Ez garenean kontzienteak klasean eskuratzen sahiazen ditugun jarrerekin, ez gaude partekatzen guztion errespontzabilitatea. Konpetentziak eskuratu ahal dira baina ez nahi dugun bezala. Garrantzitsua da autatzen dugun ikasketak gure errekurtso guztiak mobilizatzea, modu honetan zereginak ondo definituko dira eta guztiok elkarrekin egingo dugu lan konpententzia basikoak eraikitzeko. Zereginak preokupatu behar dira, hauek definitutak daudenean da pertsona batek bere konpetentzia mobilizatzen duenean, bestela ez. Beraz, ezinbestekoa da tareak duten garrantzia jakitea.
1- Ardura kolegiatua, gizartea.
2- Ikasle bezala jarduerak ondo definitu behar dira.

Konpetentziak ebaluatu.

Konpetentziak ebaulatu ahal dira, baina bi termino bete behar dira. Alde batetik, informazio iturri bat egon behar da eta bestetik ebaluazio kriterioak egon behar dira, hauek existitzen dira baina ez konpetentzia bakoitzeko, baizik eta area curricularrentzako. Informazio iturri hoberenak identifikatu behar dira eta egokienak zereginei buruzko datuak dituztenak dira. Hauetan, zeregin bakoitzean agertu diren zailtasunak eta zeintzuk gainditu diren agertu behar dira. 

Heziberri: Ebaluaziorako ebaluazio irizpideak kontuan hartu behar dira. Hauek Ikasleak zer ikasi duen balioesteko irizpideak edo erreferenteak dira. Hauek bi eginkizun dauzkate : edukiak ebaluatzea eta konpetentziak ebaluatzea. Bilatzen dena ikasleak konpetenteak izatea da. Lorpen adierazleak kontuan izan behar ditugu, irizpideak bete diren edo ez jakiteko.

Oinarrizko hezkuntza curriculuma Lehen Hezkuntzan

Gaurko egunean, otsailaren 6an, Heziberri 2020 aztertu dugu, honek Eusko Jaurlaritza zehaztutako curriculumaren prototipoa da. Ni hau aztertzen eta pixka bat azaltzen saiatuko naiz.

Oinarrizko zehar-konpetentzien harremana dinamikoa eta bereizezina da ekintzak gauzatzean, baina bereiz aurkezten dira hemen, hobeto bateratu edo integratzeko:

 Hitzezko eta hitzik gabeko komunikaziorako eta komunikazio digitalerako konpetentzia.

 Ikasten eta pentsatzen ikasteko konpetentzia.

 Elkarbizitzarako konpetentzia.

 Ekimenerako eta espiritu ekintzailerako konpetentzia.

 Norbera izaten ikasteko konpetentzia.

• Edukiei dagokienez, curriculumean zer landuko den ziklo bakoitzean ezarriko da. Lehen Hezkuntzan hiru ziklo daude, beraz, edukiak ziklo bakoitzari egokitu behar dira.

Edukiak hainbat multzotan sailkatzen dira eta zikloaren araberakoak izango dira:

- Lehenengo multzoan eduki komunak daude, hauek arlo guztietan komunak diren oinarrizko zehar konpententziekin lotutako edukiak dira. ( 236 dekretua 120. orr )

- Bigarren multzoan, ahozko komunikazioa dago, honetan hitz egitea, entzutea eta elkarrekin solasean jardutea bultzatzen da.

- Hirugarren multzoan idatzizko komunikazioa dago, honetan irakurketa eta idazketa lantzen da.

- Laugarren multzoan literatura-hezkuntza dago.

- Bostgarren multzoan hizkuntza eta haren erabilerei buruzko gogoeta dago.

- Seigarren multzoan hizkuntzaren alderdi soziala dago.

• Metodologiari dagokionez, ikaskuntza-prozesua kudeatzeko hautatzen den bidea edo estrategia da, prozesu horretan parte hartzen duten elementu guztiak kontuan hartuta. Nola irakasteari buruzko galderari erantzuten dio. Irakatsi eta ikasteko prozesuan parte hartzen duten aldagaien aurrean egindako hautaketen emaitza eta sintesia da.   ( 236 dekretua 112. orr ) (Nola?)

• Zikloak eta mailak adinaren arabera egokiuta daude, hau da, 1 eta 2. mailak 1.zikloan sartzen dira eta ziklo honetako edukiak, metodologia... lantzen dira. 3. eta 4. mailak 2.zikloan sartzen dira eta 5. eta 6. mailak 3.zikloan sartzen dira. (Noiz?)

• Familiak, ikasleak, irakasleak eta gizartea nor galderari erantzuten dute, hau da, hauek hezkuntzaren curriculumean parte hartzen dute. (Nor?)

• Zertarako galderari helburuak, disziplinak eta konpetenziak erantzuten diote. 

• Ebaluazioaren aldetik, Ikasleak ebaluatzearen eginkizuna da haien ikaste-prozesuari eta prozesu horren emaitzei buruzko informazio adierazgarria eskuratzea, zer baliabide eta konpetentzia lortu dituzten jakiteko. Zehar konpetentziak eta disziplinarrak ebaluatzen dira. Disziplinarra den konpetentzia batera jo behar dugu ikusteko zeharkakoa bete den ala ez (Zer?).

•  Kurtsoan zehar hiru ebaluazio egiten dira eta bakoitza bere helburuak dauzka. Hasieran ebaluazio bat egiten da ikasleen egoerari buruz jakiteko. Bigarrenean hainbat gauza aztertuko dira eta horien ondoren, ikasleen ahultasunak eta indarguneak ikusi ondoren, haiei lagunduko zaie.Hirugarrenean, kalifikazio bat jarriko zaie ikasleei eta objetiboa izan behar da(Noiz?).

• Ebaluazio autentikoa egoera erreal batean egingo da, hau da, egoera lingüistiko baten aurrean jarri behar zaie ikasleei.Testuingurua garrantzia dauka, konpetentziak kontestuaren araberakoa delako (Nola?). Kuantitatiboa eta kualitatiboa.

• Ebaluaziorako ebaluazio irizpideak kontuan hartu behar dira. Hauek Ikasleak zer ikasi duen balioesteko irizpideak edo erreferenteak dira. Hauek bi eginkizun dauzkate : edukiak ebaluatzea eta konpetentziak ebaluatzea. Bilatzen dena ikasleak konpetenteak izatea da. Lorpen adierazleak kontuan izan behar ditugu, irizpideak bete diren edo ez jakiteko. (Zeren  bitartez?)

Nire lehen hezkuntzako oroitzapenak

Argazki honetan nire klaseko eta betiko lagun batzuk daude. Hemen 5 lagun eta baten anaia geunden.

Ohikoa zen ostiraletan jolasten gelditzea, beste egunetan entrenatzen eta ikasten genuelako, horregatik, eskola amaitzerakoan, biltzen ginen futbolean jolasteko, edo beste hainbat gauza egiteko. Argazki honetan ikusten denez, nire lagun min bat baloi bat dauka eskuetan. Argazki hau nire oroitzapen politenekin lotzen dut.

Argazki hau San Prudentzio egunekoa da. Honetan, klase guztiak biltzen ginen eskolan danborrada bat egiteko. Horretarako, Chef bezalako mozorroa eramaten genuen eta danbor bat eraman behar genuen. Asko gustatzen zitzaidan honelako gauzak egitea, polita iruditzen zitzaidan eta.

Argazki hau asko gustatzen zaidan argazki bat da, honetan nire lagun minarekin ateratzen naiz eskolako lasterketa txapelketa baten ondoren. Ni klaseko hirugarren bizkorrena nintzen baina kasu honetan irabazi nuen. Bizkorrena ezin zuen parte hartu urte honetan eta argazkian ateratzen den laguna, bigarren bizkorrena zen, baina zoritzarrez berarentzat erori egin zen eta horregatik irabazi nuen, hala ere bera asko erremontatu zuen eta uste dut bigarrena gelditu zela. Ni oso pozik nengoen nire koparekin, irabazten nuen lehenengoa baitzen. Argazki honek oso oroitzapen honak dakartza nire burura, garai politena zela iruditzen zait eta.

Argazki honetan eskolako taldean gaude. Oso honak ginen eta txapelketa asko irabazten genituen baina honek oritzapen onak eta batez ere balio onak dakartza nire burura, izan ere, ni asko esforzatzen nintzen hobetzeko oso ona izateko asmoarekin. Futbolean txikiagoa nintzenean hasi nintzen jolasten baina taldean jolasten Luis Dorao eskolan hasi nintzen.

Argazki honetan, hiru lagun gaude. Honek eskolako txapelketa baten emaitza da, futboleko 3x3 izan zen eta irabazi genuen. Sari bezala futboleko baloi horiek eman ziguten baina esan behar dut ez dudala inoiz erabili, alde batetik sinadurak dituelako eta beste aldetik futbol salako baloia delako, eta niri baloi horiek ez zaizkit gustatzen, ez dutelako botatzen eta txikiegiak direlako. Argazki hau asko gustatzen zait beste talde bat faboritoa zelako eta jendea esaten zuen irabaziko zutela eta gu galduko genuela baina ez zen horrela izan.

Honetan nire lagun batzuekin, gurasoekin eta entrenatzaileekin nago. Luis Dorao eskolako taldea utzi nuen beste bi lagunekin batera C.D Aurrera deitu zigulako. Honetan futbol 5 jolasten genuen eta talde oso ona ginen. Kasu honetan, txapeldunak geratu ginen eta trofeo polit bat eman ziguten. Argazki hau asko gustatzen zait benetan lehiatzen genuelako eta hori eskolako taldean ezinezkoa zen. Gainera nire bizitzaren etapa honetan asko ikasi nuen futbolari buruz eta disziplina zer den ikasi nuen. Nire kasuan, disziplina hori eta futbola maitatzen nuen, lehiatzea asko gustatzen zitzaidan baina ikasi nuen hori ez zela hoberena, baizik eta disfrutatzea. Gainera, disfrutatzean hobeto jolasten genuen.

Argazki honek Betoñon egondako torneo batekoa da, honek 3x3 zen, Danet cup deitzen zen. Argazkian agertzen garen laurok apuntatu ginen alde batetik lagun onak ginelako eta beste aldetik oso onak ginelako. Oso ondo geratu ginen baina  zoritzarrez ez genuen irabazi. Oroitzapen onak dauzkat, gaur egun baino gehiago disfrutatzen nuelako.

Argazki honetan C.D Aurrera taldea agertzen gara. Honetan futbol 7 jolasten genuen eta askoz gehiago gustatzen zitzaidan hau futbol 5 baino. Honetan lagun berri asko egin nituen baina politena zen nire betiko lagunekin jolasten nuela. Eskola amaitzerakoan, asteartetan eta ostegunetan pizka bat gelditzen ginen eskolan merienda hartzeko eta ondoren Olaranbera joaten ginen entrenatzera. 

Argazki honetan inauteriak ziren. Urte guztietan eskolako guztiek mozorratzen ginen eta kasu honetan, nire klasean mutilak pinguinoz mozorratzea tokatu zigun eta neskak aldiz arrainez mozorratu ziren. Mozorroak geuk egiten genituen kartulinekin eta zaborreko poltsekin eta ikusten denez, emaitza nahiko ona zen. Asko gustatzen zitzaidan mozorratea gero koreografia bat egiteko. Hau musika ikasgaian prestatzen genuen. Beste argazki batean esan dudanez, etapa hau politenena zela iruditzen zait eta asko gustatuko litzaidake bueltatzea asko disfrutatzen nuelako.

Argazki honetan haur hezkuntzan nago, San Prudentzio egunean. Goiko argazki batean esan bezala, Chef bat bezala mozorratzen ginen, baina kasu honetan soilik txapela eta danborra neukan,

Kiroldegian nengoen klasearekin danborra jotzen.